Yr Hen Iaith
Yr Hen Iaith
Categories: Education
Listen to the last episode:
A ninnau wedi recordio 50 o benodau, rydym ni’n dathlu’r garreg filltir trwy drafod un o feirdd mwyaf diddorol y cyfnod modern cynnar, Richard Hughes o Gefnllanfair yn Llŷn. Nodwn ei fod yn un o nifer o feirdd Cymraeg a oedd yn treulio llawer o amser yn Llundain yn oes Elizabeth I. Roedd Richard Hughes yn ffwtman, yn was a wasanaethai’r frenhines ei hun, ond yn ogystal â threulio amser yn y llys yn Llundain roedd hefyd yn ymweld yn gyson â’i hen fro, fel y tystia’i farddoniaeth. Yn wir, mae’i waith yn rhyfeddol o amrywiol, yn cynnwys cerddi rhydd a cherddi caeth o ran mesur, ac, o ran themâu, yn cynnwys: cerddi serch cwrtais a cherddi sy’n trafod rhyw mewn modd masweddus iawn; cerddi am fywyd yn Llundain a cherddi am Ben Llŷn (gan gynnwys englyn sionc i gwch Ynys Enlli); cerddi sy’n talu teyrnged i unigolion a cherddi sy’n dychanu pobl eraill. Ac, ie, roedd trafod barddoniaeth Richard Hughes yn fodd i Richard Wyn Jones ddysgu hen air Cymraeg am dŷ bach – cachdy! ** A Poet in Two Worlds: Richard Hughes of Cefnllanfair As we record our 50th episode, we celebrate the milestone by discussing one of the most interesting poets of the early modern period, Richard Hughes of Cefnllanfair in Llŷn. We note that he was one of several Welsh poets who spent a great deal of time in London in the age of Elizabeth I. Richard Hughes was a footman who served the queen herself, but in addition to spending time in the court in London he also visited his old home frequently, as his poetry demonstrates. Indeed, his work is wonderfully varied, including poetry in both free and strict metres and, as far as themes are concenred, including: courtly love poetry and poems which treat sex in an extremely bawdy manner; poems about life in London and ones about Pen Llŷn (including a lively englyn to the Bardsey Island boat); poems which pay tribute to individuals and ones which satirize other people. And, yes, discussing the poetry of Richard Hughes enabled Richard Wyn Jones to learn an old Welsh word for toilet – cachdy (shit-house)! Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Darllen Pellach / Further Reading: - Jerry Hunter, ‘“Ond Mater Merch”: Cywydd Llatai Troseddol Tomos Prys’, Llên Cymru 46 (2023) - Nesta Lloyd (gol.), Ffwtman Hoff: Cerddi Richard Hughes Cefnllanfair (1998). gw. hefyd yr erthygl berthnasol a fydd yn ymddangos yn adran ‘Culture’ Nation.Cymru erbyn diwedd yr wythnos.
Previous episodes
-
52 - Pennod 50 - Bardd Mewn Dau Fyd:Richard Hughes, Cefnllanfair Thu, 10 Oct 2024
-
51 - Pennod 49 - Cariad, Protest ac Ideoleg Mesur: Y Canu Rhydd Thu, 26 Sep 2024
-
50 - Pennod Arbennig: Ysgrifennu am ryfel yn Gymraeg . . . yn America! Thu, 12 Sep 2024
-
49 - Pennod 48 - Coblyn o Ddadl: Ymryson Edmwnd Prys a Wiliam Cynwal Thu, 29 Aug 2024
-
48 - Pennod 47 - 'Swydd y Beirdd sydd heb Urddas’: Beirdd, Dyneiddwyr a Karl Marx Thu, 15 Aug 2024
-
47 - Pennod 46 - Llenyddiaeth Gymraeg yr Eidal a Gwasg Anghyfreithlon yng Nghymru Thu, 01 Aug 2024
-
46 - Pennod 45 - ‘Cymraeg iawn i’r Cymry i gyd’: Beibl 1588 Thu, 18 Jul 2024
-
45 - Pennod 44 - Yr Hen a’r Newydd, Y Gwir a’r Gau: Rhagymadrodd Richard Davies Thu, 04 Jul 2024
-
44 - Pennod 43 - Testament Newydd 1567 Thu, 20 Jun 2024
-
43 - Pennod 42 - Bromance William Salesbury a Gruffudd Hiraethog Thu, 06 Jun 2024
-
42 - Pennod 41 - Maniffesto William Salesbury Thu, 23 May 2024
-
41 - Pennod 40 - Dyneiddiaeth Gymreig Thu, 09 May 2024
-
40 - Pennod 39 - Y Gymraeg a Byd Newydd Print Thu, 25 Apr 2024
-
39 - Pennod 38 - Alis Wen Thu, 11 Apr 2024
-
38 - Pennod 37 - Hen Chwedlau Cymraeg a Phropaganda’r Tuduriaid: Elis Gruffydd (Rhan 2) Thu, 28 Mar 2024
-
37 - Pennod 36 - Elis Gruffydd (Rhan 1) Thu, 14 Mar 2024
-
36 - Pennod 35 -Gwydnwch Hen Draddodiad Thu, 29 Feb 2024
-
35 - Pennod 34 - Cyfnod Newydd? Thu, 15 Feb 2024
-
34 - Pennod 33 -Cyflwyno’r Ail Gyfres Thu, 01 Feb 2024
-
33 - Pennod 32 - Diwedd yr Oesau Canol Thu, 18 Jan 2024
-
32 - Pennod 31 - Yr Eisteddfodau Cynharaf ac Addysg y Beirdd Thu, 04 Jan 2024
-
31 - Pennod 30 - ‘Gwledd hyd y gogledd o gig’: Y Cywyddau Brud Thu, 21 Dec 2023
-
30 - Pennod 29 - Gwin, Arch a Diwedd Oes: Guto’r Glyn Thu, 07 Dec 2023
-
29 - Pennod 28 - ‘Bawddyn!’: Ymrysonau’r Cywyddwyr Thu, 23 Nov 2023
-
28 - Pennod 27 - Llais Cymraes: Gwerful Mechain Thu, 09 Nov 2023
-
27 - Pennod 26 - Dychan, Hiwmor a Grym Celf: Dafydd ap Gwilym (rhan 3) Thu, 26 Oct 2023
-
26 - Pennod 25 - Caru yn y Coed: Dafydd ap Gwilym (rhan 2) Thu, 12 Oct 2023
-
25 - Pennod 24 - Meddwi’n Niwbwrch: Dafydd ap Gwilym (rhan 1) Thu, 28 Sep 2023
-
24 - Pennod 23 - Seintiau a Phechaduriaid Thu, 14 Sep 2023
-
23 - Pennod 22 - Calon Oer dan Fron o Fraw Thu, 31 Aug 2023
-
22 - Pennod 21 - Dyrchafu, Caru ac Ymladd: Barddoniaeth yn gysylltiedig ag Owain Gwynedd a’i deulu Thu, 17 Aug 2023
-
21 - Pennod 20 - Canu Gwleidyddol: Beirdd y Tywysogion Thu, 03 Aug 2023
-
20 - Pennod 19 - ‘Iarlles y Ffynnon’, nid ‘Owain’ Fri, 21 Jul 2023
-
19 - Pennod 18 - Marchocffordd Peredur Thu, 13 Jul 2023
-
18 - Pennod 17 - Breuddwyd Rhyfeddol Rhonabwy Thu, 06 Jul 2023
-
17 - Pennod 16 - Geraint a’i shorts sidan Thu, 29 Jun 2023
-
16 - Pennod 15 - Roc-an-Rôl a’r Arthur Cymreig-Ewropeaidd Thu, 22 Jun 2023
-
15 - Pennod 14 - O’r Apocalyps Arthuraidd i Fashion Casualties: Hanes Cryno Cad Gamlan Thu, 15 Jun 2023
-
14 - Pennod 13 - Ennill Olwen Thu, 08 Jun 2023
-
13 - Pennod 12 - Arthur y Barbwr Thu, 01 Jun 2023
-
12 - Pennod 11 - Y Traddodiad Arthuraidd: Rhodd fwyaf Cymru i’r Byd? Thu, 25 May 2023
-
11 - Pennod 10 - Llais Heledd Thu, 18 May 2023
-
10 - Pennod 9 - Wyt ti’n cofio Macsen? Thu, 04 May 2023
-
9 - Pennod 8 - Dau Frawd a Thair Gormes Thu, 27 Apr 2023
-
8 - Pennod 7 - Trafferthion Teuluol Math Thu, 20 Apr 2023
-
7 - Pennod 6 - Manawydan a Seiliau Cymdeithas Thu, 13 Apr 2023
-
6 - Pennod 5 - Chwedl Branwen Thu, 06 Apr 2023
-
5 - Pennod 4 - Chwedl Pwyll Pendefig Dyfed Thu, 30 Mar 2023
-
4 - Pennod 3 - Y Chwedlau Brodorol Thu, 23 Mar 2023
-
3 - Pennod 2 - Y Llawysgrif Gymraeg gyntaf (sydd wedi goroesi!) Thu, 16 Mar 2023